Adviseren
Om een advies te geven dat voor een ander bruikbaar is, moet je je goed verplaatsen in degene die advies vraagt. Wat wil die ander precies weten, en wat weet jij daarover?
Om een zo goed mogelijk advies te schrijven, kun je een advies als een piramide leren zien. Bovenin de piramide staat je advies, onderin staan allerlei argumenten waarmee je je advies onderbouwt.
Wil je een voorbeeld van een advies lezen voor je begint met de oefening, kijk dan hier.
Warning: Undefined variable $i in /hum/web/sitestest.hum.uu.nl/htdocs/wp-content/themes/schrijfakademie-nieuw/single.php on line 26
Je gaat een kort, ongevraagd advies schrijven aan iemand die je goed kent. Die zit niet op dit advies te wachten, maar jij wilt het toch geven. Je weet namelijk zeker dat die persoon op het punt staat een grote fout te maken (omdat je weet wat er fout kan gaan), en wilt dat voorkomen.
- stel je voor dat je degene die je advies wilt geven, toevallig tegenkomt en maar dertig seconden hebt om hem of haar uit te leggen wat je advies is. Wat zeg je dan? Dit wordt de kern van je advies. Teken op een papiertje een piramide of gebruik dit model, en schrijf deze kern in de top van de piramide;
- stel je vervolgens voor: degene die je advies geeft, heeft ook maar weinig tijd, maar kan één vraag stellen als hij of zij de kern van je advies zou horen. Welke vraag is dat, en wat zou jouw antwoord erop zijn?’. Degene die je advies geeft, zou bijvoorbeeld kunnen zeggen: ‘leuk idee, maar hoe moet ik dat aanpakken?’. Omdat je veel over het onderwerp weet, zul je al snel veel meer dan één antwoord op zo’n vraag kunnen verzinnen. Je kunt met al jouw kennis wel vier manieren bedenken. Onder de top van de piramide maak je voor elk van die antwoorden een vakje waarin je de kern van het antwoord opschrijft. Bijvoorbeeld: als je advies is ‘ga geen geld lenen van die man’, en de vraag ‘leuk idee, maar hoe moet ik dat aanpakken?’, kun je vakjes maken voor ‘ga zelf geld verdienen’, ‘leen van je ouders’, ‘leen niet, ga sparen’.
- schrijf nu in een paar zinnen je advies op.
- mocht je nog wat inspiratie nodig hebben, dan kun je hier het ongevraagd advies lezen van een 12-jarig meisje. Haar ouders hebben net een erfenis gehad en willen daar een vakantiehuisje van kopen. Haar is niets gevraagd, maar ze geeft haar ouders toch advies.
Ongevraagd advies zal beter ontvangen worden als je je goed verplaatst in wat die ander van je advies zal vinden. Zoals ook advies dat heel anders is dan iemand graag wil horen, beter ontvangen wordt als je je verplaatst in degene die je advies geeft.
- lees een van beide fragmenten, en beantwoord daarbij de volgende vraag: hoe zorgt de schrijver ervoor dat de lezer ongevraagd of ongewenst advies wil gaan lezen, en wil gaan aannemen?
Onderbouw: Hoe hoort het eigenlijk?
Bovenbouw: Hoe hoort het eigenlijk?
Kijk nu nog eens naar de zinnen die je in de eerste schrijfoefening maakte, en vergelijk ze met het advies dat je las in de leesopdracht. Kun jij nog meer doen om ervoor te zorgen dat jouw ongevraagd advies zal overtuigen?
Je eindproduct kun je beoordelen aan de hand van deze boordelingsmatrix.
Deze oefening is gemaakt met de hulp van DiaPlus en Coutinho.
Meer weten?
- Louise Cornelis, Adviseren met perspectief. Bussum: Countinho, tweede oplage, tweede druk 2010.
- Louise Cornelis, Piramideprincipe.
- Carrièretijger: wat kun je met adviesvaardigheden?